zondag 20 mei 2012

Nohaj

Dat krijg je als je buiten de stad bent gaan wonen: je raakt het contact kwijt. Pas nu hoorde ik, via een kennis van een vriend, dat Johan Schaaphok zich bij de angstaanjagend snel groeiende lijst van overleden schoolvrienden heeft gevoegd. Vorig jaar heeft hij, zo hoorde ik gisteren, vrijwillig de vluchtweg uit dit leven gevonden.
Foto uit het archief van Agnes Linhard
Als mijn vrienden en ik wellicht een beetje vreemd waren op de middelbare school, dan was Johan onze keizer. Een boomlange, draadmagere slungel met lang, vet haar en een reuaschtige bril op zijn neus. Hij droeg altijd zo’n te kort spijkerjackje, zwart, en een vaal overhemd eronder. Hij was veertien of vijftien, net als wij, maar hij citeerde uit het hoofd, compleet met Johnnie de Selfkicker-achtige gebaren en theatrale mimiek hele lappen Lucebert (of was het van hemzelf: “De heksen zongen wel, de wormen wrongen zich hemelwaarts op! naar de tepels van de zon”). Hij sprak met een demonische zwaarte in stem en gebaar, een beetje zoals de Engelse journalist en schrijver Will Self.
Hij droeg een grote stempel aan een lederen koord om zijn nek. Zijn voornaam had hij officieel veranderd in Nohaj. Hij verzamelde vreemde, dwarse singeltjes. Hij was een Doctor Demento in het klein. Zijn Tiny Tim-collectie was compleet, maar net zo makkelijk had hij alles van de underground-scene. Bij hem hoorde ik voor het eerst Groep 1850. Als ik me goed herinner, was hij van ons ook de allereerste met Gentle Giant.
Hij was een hyper-intelligente, altijd stonede freak in een overigens schijnbaar doodnormaal gezin, in de Jepthastraat in Amsterdam Oud-West, en dat contrast tekende hem wel. Ik denk dat hij nooit helemaal on speaking terms is geraakt met de normale wereld.
Later is hij een soort journalist geworden, uitgever van het cult-sportblad Hijg! Hij was geen vrolijke man. Hij heeft zich nu gevoegd bij Steef, Wilfred, Peter, Thijs, Sander, Didier, Frits, Marcel en wie ik verder nog uit het oog ben verloren. De kinderen van de seventies, ze worden kennelijk niet oud.

6 opmerkingen:

  1. Ik heb hem ergens in het afgelopen decennium een keer bezocht, met Peter van K. In een huisje in Betondorp. Hij schreef wel eens een stukkie voor het Stadsblad, maar later hield dat ook op. De oude uitgezogen symbolen van de 70ties had hij door nieuwe vervangen: hij zocht de zin van het leven in Bach en Botticelli. Blowde nog trouw, wijn moest-ie niet. Een sombere, zure eenzaamheid, dat is al wat rest van die in de jeugd overschatte, stigmatiserende excentriciteit,

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Door puur toeval kwam ik dit bericht tegen. Was in 2011 zijn testamentair executeur. Bovenstaande foto en teksten raakten me, waarvoor dank.

    Dat gezin in de Jephtastraat was overigens verre van normaal. Met wat psychologie van de koude grond meen ik dat Johan van kleuterleeftijd tot zijn 16e slachtoffer was van chronisch en ernstig narcistisch misbruik door moeder S. (Haar dood was vlg J het beste wat hem ooit was overkomen. Dicky vertelde me later dat hij daar maanden lang kapot van was). Hoe dan ook, Johan was chronisch suïcidaal v.a. minimaal zijn 12e (1e poging).

    Ben verbaasd dat ook het overlijden van Didier bekend is (tgv zijn uit paranoïde principe verwaarloosde diabetes: insuline = gif). Ik werd destijds gebeld door de politie omdat ik het enige contact was dat in zijn agenda stond vermeld... Had hem toen al geen jaren meer gezien.

    Heb ooit wat muziek met o.a. Johan op Soundcloud gezet onder de naam Cornadant. Snap geen bal van Soundcloud. Het lijkt volslagen willekeur wat wordt getoond als je zoekt op cornadant icm Johan en/of Schaaphok'). Kwestie van geduldig door-scrollen vanuit gelinkte bands (Henny Bakker Daniels/ MKG/ Period Instruments/ Cheap Music Orchestra - overige links ken ik niet). De volhouder zal de volgende nummers vinden:
    - The Illustrating Purpose
    +/- 1977 met Dicky
    - Fever Forever
    1979 Cheap Music Orchestra (Johan, Dicky & ik)
    - Stuck
    27-07-2000 The Johan Schaaphok trio. Vlg mij zijn laatste opnames ooit. Terzijde: dit stuk benadert mijn muzikaal ideaal het meest van alles (geen vorm, alleen energie en emotie). Er zouden nog 2 stukken van deze sessie moeten zijn, maar die kan ik niet meer vinden. Per abuis heb ik ook het nummer Kubanism aan Johan toegeschreven.

    Kees Voorburg

    BeantwoordenVerwijderen
  3. PS:
    1. Kwam net meer nummers van/met Johan tegen op Soundcloud (Cornadant):
    - Going Down (Johan solo of met onbekende ander: let op tekst!!)
    - I have to Leave (Geheel solo!!! Wat je met een stuk aluminium en een plaat die blijft hangen al niet kan doen)
    - Opening (JS trio d.d. 27-07-2000)
    2. Jean-Paul ken ik alleen van indrukwekkende en virtuose opnames met Dicky.
    3. Daar ik sinds kort gepensioneerd ben, ben ik druk doende mijn muzikaal archief (met o.a. meer opnames met Johan) te digitaliseren. Zal daar het nodige van op Soundcloud kwakken. Mogelijk switch ik naar Tidal.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dank voor alle aanvullingen: dit zijn de soort reacties waarom je überhaupt over overleden vrienden en kennissen blogt.
    Ik ben meteen gaan luisteren en sommige nummers kende ik zelfs: Illustrating Purpose bijvoorbeeld, met Duck Wals zo te horen nog volledig in zijn Kevin Ayers periode. Van Duck Wals heb ik heel veel materiaal dat ik ooit gedigitaliseerd heb van een paar cassettebandjes.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Wil je wel geloven dat dit mijn eerste reacties ooit op/in een blog waren? Ga moed verzamelen om met goegel-account in te loggen... Dank voor je reactie!

    Terzijde: heb menig blog gelezen. I.h.a. zeer goed geschreven en boeiende recensies.

    Kees Voorburg

    PS: in 1985 kwam Johan op het idee de zogeheten luisterportefeuille te introduceren. Ben hem in +/- 1990 opgevolgd als directeur of - zoals J het noemde: 'Verdeel- en heerscentrum'. Ter ziele gegaan door gebrek aan leden die voorbij hun eigen smaak kunnen luisteren en/of iets leesbaars over muziek konden schrijven. Raar dat Johan nooit aan zijn oude schoolkameraadjes heeft gedacht. Duck was ook een jaartje lid.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. stomme taalvaut: 'kunnen' en 'konden' in één zin...

    BeantwoordenVerwijderen