Toen ik aan het begin van een korte road trip door de
Ardennen en het Moezelgebied op 3 september midden in de nacht wakker werd van
de rugpijn, kon ik niet bevroeden dat ik de volgende vier maanden min of meer
aan mijn bed gekluisterd zou blijven. Nadat we terug naar het vaderland gesneld
waren, werd in het ziekenhuis vastgesteld dat ik aan spondylodiscitis leed, een
bacteriële infectie van een van de onderste tussenwervelschijven. Plat liggen
en mijn tijd beiden, daar kwam het op neer. Gelukkig had ik de beschikking over
mijn trouwe tablets, die me internet, een discotheek, een keur aan
sudokuboekjes en een uitgebreide bibliotheek verschaften. Ik heb in de
afgelopen drie maanden zeker vijfenveertig boeken gelezen.
Door de omstandigheden (eerst een tijd in het rumoer van
het ziekenhuis, later in de dwingende en nogal afstompende dagroutine van de
antibiotica) kon ik me maar moeilijk concentreren, dus greep ik al gauw naar
die lichte kost die ik het liefst tot me neem als ik me wil ontspannen:
politieromans spelende in Italië. Daar zijn er verrassend veel van. Vreemd
genoeg met name vanuit Engelstalige gebieden.
Wat maakt Italië zo geschikt voor thriller- en
misdaadromans? Het lijkt voor de hand te liggen. Daar is ten eerste het
karakter van het land zelf, met haar kunst, architectuur en cuisine. Dan speelt
mee haar rijke sociale geschiedenis, met Mafia, Brigate Rosse en de mede door deze
groepering geïnstigeerde Anni di piombo, de geweldadige Jaren van lood. Italië is een land met springlevend
fascisme, communisme, schimmig katholicisme, met bandieten en partizanen en
recentelijk met enorme vluchtelingenstromen. Ook is er in Italië een pittoreske,
bittere concurrentiestrijd gaande tussen twee politiemachten, de Polizia en de
Carabinieri. Voeg daar nog bij de enorme binnenlandse verschillen in
leefomstandigheden, van de gortdroge arme steppegrond van Calabrië tot de
luxueuze penthouses van Milaan, en er ontvouwt zich een weids panorama van
uitersten. Italië is als het ware een continent in landgedaante, verbonden (of
gescheiden) door dezelfde taal in rijke regionale verscheidenheid.
Toch lijkt het erop dat er meer aan de hand is.
Italiaanse misdaadfictie is kennelijk echt een “ding”, want je zou op grond van
deze overwegingen verwachten dat er ook een vergelijkbare, rijke
misdaadliteratuur moet bestaan van en over bijvoorbeeld Spanje, dat immers net
zo’n druistige geschiedenis, sociale structuur en veelzijdige couleur locale
kent. Toch kost het me veel meer moeite om boeken in dat subgenre te vinden,
indien ze al überhaupt bestaan. Ik heb wat vertaald werk van Manuel
Vazquez-Montalban, en dat is het wel zo’n beetje. Waar het verschil in zit kan
ik niet goed duidelijk krijgen.
Na deze reeks is Iain Pears een ander soort boeken gaan
schrijven die allemaal wel steeds een zekere complexiteit in de plots
behielden. Over zijn recentste boek, Arcadia, met zijn buitengewone
structuur valt heel wat te schrijven.
Maresciallo Guarnaccia van de carabinieri, gecreëerd door
Magdalen Nabb, opereert in het zuidelijke deel van Florence, onder de Arno. Deze verdwaalde Siciliaan die in Florence werkt terwijl
zijn gezin achtergebleven is bij zijn stervende moeder in Siracusa, is groot,
zwaar en bedachtzaam, als een ietwat sullige soort Maigret. Wat precies zijn
officiële functie in de wirwar van Italiaans wetshandhavers is, wordt niet
meteen duidelijk. Ondanks het aplomb van de titel, staat een maresciallo
niet erg hoog in de pikorde. De carabinieri zijn militaire politie, en
Guarnaccia is dan dus een onderofficier. De Nederlandse vertaling laat de
functie zoals hij is, de VN-Thrillergids probeert het met “wachtmeester” en dat
klinkt niet slecht. 
