Spel is 't leven

Ik ben een beetje een spelletjesgek. Helaas niet tot constant genoegen van mijn huisgenote, die zich weliswaar bij vlagen enthousiast weet te laten maken, maar na een week of wat alweer helemaal uitgekeken raakt op de nieuwe doos, de kaartjes, de rode en gele pionnetjes, de houten koetjes en goudstaafjes. De buitenlucht roept! De duinen en bossen!

Mijn zoon is juist weer wel dol op dit ouderwetse, huiselijk gezellige divertissement en het is dan ook met hem als smoes, dat ik me geregeld naar het Spellenhuis te Haarlem begeef om de nieuwste dozen te bekijken.

Aanvankelijk was er voor mij maar één spel, het schaakspel. Na een aantal valse starts begon ik me rond mijn vijftiende serieus toe te leggen op de strategie en tactiek van het vechtend hout, maar allengs is me duidelijk geworden dat ik nauwelijks talent voor het spel heb en het kostte al heel veel moeite en zielenpijn om zelfs maar mijn toenmalig, zeer bescheiden niveau te handhaven. Een paar jaar geleden heb ik de knoop doorgehakt en ben ik definitief gestopt.

Daarvoor in de plaats kwam, vooral op instigatie van mijn zoon, en nadat we de grenzeloze saaiheid van Monopoly achter ons gelaten hadden, het spel Kolonisten van Catan.

Een simpel spel, waar je vrij snel op uitgekeken raakt. De strategische elementen (het verkrijgen van de juiste grondstoffen om wegen, schepen en steden aan te leggen) waren niet al te subtiel en het spel vertrouwt al te zeer op het rollen van de dobbelstenen. Als je pech heb, kom je altijd in problemen, hoe goed je ook speelt. Dat is onbevredigend als je, ook in een eenvoudig gezelschapsspel, een zekere eer stelt in goed denkwerk.

Al snel gingen we over naar Agricola, één van de erkende topspellen van het moment. We hadden ons goed laten voorlichten en waren overtuigd dat dit het ultieme worker placement-spel was. Dat is de term voor het soort spellen waar pionnen, afgezanten als het ware, bepaalde velden bezetten om daar “werk” te verrichten: hout hakken, huis bouwen, kinderen (meer pionnen) krijgen, vee kopen, plannen van tegenstanders doorkruisen.

Spoedig kwam een groot nadeel van Agricola aan het licht, eigenlijk bedoeld als voordeel: doordat de geluksfactor zoveel mogelijk was uitgeschakeld, was het spel een beetje te moeilijk geworden. Dat wil zeggen: de scenario’s die ten grondslag liggen aan het zogenaamde gameplay van het spel zijn zo meedogenloos strak geschreven, dat spelers zich iedere keer de pleuris moeten haasten om aan althans een paar van de puntenscorende eisen te voldoen. Aan het eind van de race was het altijd de verstandige strateeg en niet de gelukkigste werper van dobbelstenen die won, in ons geval dus een van de volwassenen. De dertienjarige kon het spel niet bijbenen, won maar steeds niet en vond het spel daarom (terecht) niet zo leuk.

Dus ik weer naar het spellenhuis, nu met een zeer specifieke vraag: ‘Ik wil iets hebben dat qua moeilijkheid en geluksfactor ergens tussen Catan en Agricola in ligt.’ Terwijl ik deze orakeltaal bezigde, glimlachte ik heimelijk, ik had me het dieventaaltje van het spelletjesgilde redelijk goed eigen gemaakt, vond ik zelf.

Nu spelen we alweer een jaar, als het buiten stormt en regent, het spel Stenen Tijdperk. En dit spel heeft precies het gewenste evenwicht tussen geluk, inzicht, tactiek en strategie. Vader wint het wel eens, half-onwillige vriendin wint het wat vaker en veertienjarige zoon wint het ook wel eens. Onlangs kocht ik de uitbreidingsdoos, die het spel weer geheel nieuwe mogelijkheden van gameplay verschafte, dus, verzuchtte ik in het Spellenhuis: ‘Laat de winter maar beginnen.’

Helaas wordt het nu mooi weer tot oktober, dus dat wordt verbeten afzien en hopen op een plaatselijke stortbui. Maar we hebben de tijd en op een gegeven moment is veertienjarige zestien en kan hij wel het veel interessantere Agricola aan. Zo wacht je in het leven op van alles, terwijl het leven zelf gewoon doorgaat.